Εξεταστέα ύλη Αρχαίων ΓΕΛ 2025-2026

Εξεταστέα ύλη Αρχαίων ΓΕΛ 2025-2026 ανακοινώθηκε με την υπ’ αριθμ. 105293/Δ2 Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 4741 Τεύχος Β 4 Σεπτεμβρίου 2025) έχοντας ως θέμα:

Καθορισμός εξεταστέας ύλης για τα μαθήματα των Α’, Β’ και Γ’ τάξεων Γενικού Λυκείου που εξετάζονται γραπτώς στις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις για το σχολικό έτος 2025-2026

Η ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ

Έχοντας υπόψη:

1. Τον ν. 1566/1985 «Δομή και λειτουργία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και άλλες διατάξεις» (Α’ 167).
2. Την παρ. 1 του άρθρου 9 και την παρ. 2 του άρθρου 138 του ν. 4692/2020 «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις» (Α’ 111).
3. Το άρθρο 90 του Κώδικα νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα (π.δ. 63/2005, Α’ 98), το οποίο διατηρήθηκε σε ισχύ με την περ. 22 του άρθρου 119 του ν. 4622/2019 (Α’ 133).
4. Το π.δ. 84/2019 με θέμα «Σύσταση και κατάργηση Γενικών Γραμματειών και Ειδικών Γραμματειών/Ενιαίων Διοικητικών Τομέων Υπουργείων» (Α’ 123).
5. Το π.δ. 77/2023 «Σύσταση Υπουργείου και μετονομασία Σύσταση, κατάργηση και μετονομασία Γενικών και Ειδικών Γραμματειών Μεταφορά αρμοδιοτήτων, υπηρεσιακών μονάδων, θέσεων προσωπικού και εποπτευόμενων φορέων» (Α’ 130).
6. Το π.δ. 27/2025 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτή Υπουργού, Υφυπουργών και Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης» (Α’ 44).
7. Την υπ’ αρ. 41/24-07-2025 (ανακοινοποίηση στο ορθό 19-08-2025) πράξη του Δ.Σ. του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής.
8. Το γεγονός ότι από την παρούσα απόφαση δεν προκαλείται δαπάνη, σύμφωνα με την υπό στοιχεία Φ.1/Γ/522/101505/Β1/22-08-2025 εισήγηση του άρθρου 24 του ν. 4270/2014 (Α’ 143) της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού.
9. Το γεγονός ότι η παρούσα δεν αφορά σε διοικητική διαδικασία για την οποία υπάρχει υποχρέωση καταχώρισης στο ΕΜΔΔ ΜΙΤΟΣ, αποφασίζουμε:

Καθορίζουμε την εξεταστέα ύλη για τα μαθήματα των Α’, Β’ και Γ’ τάξεων Γενικού Λυκείου που εξετάζονται γραπτώς στις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις για το σχολικό έτος 2025-2026 ως εξής:

Α) ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ

Α’ ΤΑΞΗ

ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Για τη διδασκαλία του μαθήματος της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας στην Α’ τάξη του Ημερήσιου Γενικού Λυκείου, αξιοποιούνται:

• Tο εγχειρίδιο της Α’ Λυκείου Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι (Ξενοφών, Θουκυδίδης) των Κ. Διαλησμά, Α. Δρουκόπουλου, Ε. Κουτρουμπέλη, Γ. Χρυσάφη
• Το Βιβλίο Μαθητή Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι: Κείμενα με παράλληλες μεταφράσεις

Ως βιβλία αναφοράς αξιοποιούνται:

• H Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής (Γυμνασίου-Λυκείου) του Μ. Οικονόμου
• Το Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής (Α’ , Β’, Γ’ Λυκείου) του Α.Β. Μουμτζάκη

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Η διδασκαλία να ξεκινήσει από το κείμενο του Θουκυδίδη και να ακολουθήσει η διδασκαλία του κειμένου του Ξενοφώντα, για να υπάρχει ιστορική συνέχεια, ώστε να γίνονται κατανοητά τα γεγονότα από τους μαθητές και τις μαθήτριες.

Ως εξεταστέα ύλη ορίζεται η παρακάτω από το εγχειρίδιο Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι (Ξενοφών, Θουκυδίδης) των Κ. Διαλησμά, Α. Δρουκόπουλου, Ε. Κουτρουμπέλη, Γ. Χρυσάφη:

1. Εισαγωγή

α) Κεφάλαιο Β’: Θουκυδίδης Όλόρου Άλιμούσιος (1. Η ζωή του 2. Το έργο του. Ενδιαφέροντα και ιδέες Μέθοδος Η δομή του έργου. Ο χρόνος της σύνθεσής του Γλώσσα και ύφος)

β) Κεφάλαιο Γ’: Ξενοφών Γρύλλου Έρχιεύς (1. Η ζωή του 2. Το έργο του. Ενδιαφέροντα και ιδέες).

1. Κείμενα

α) Θουκυδίδης, Ίστορίαι, Βιβλίο 3ο, με βασικό θεματικό πυρήνα:

Ισχύς και δίκαιο, η «ηθική» του πολέμου

β) Ξενοφών, Έλληνικά, Βιβλίο 2ο, με βασικό θεματικό πυρήνα:

Στρατιωτική υπεροχή και πολιτική κυριαρχία

Στην Α’ Λυκείου οι μαθητές και οι μαθήτριες θα προσεγγίσουν και θα εμβαθύνουν, στο πλαίσιο της δομολειτουργικής προσέγγισης των πρωτότυπων κειμένων και σε άμεσο συσχετισμό με αυτά (κειμενοκεντρική προσέγγιση), στα εξής γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα:

α) Γραμματικά φαινόμενα

• Φωνηεντόληκτα ουσιαστικά Γ’ κλίσης (μονόθεμα)
• Φωνηεντόληκτα ουσιαστικά Γ’ κλίσης (διπλόθεμα)
• Υγρόληκτα ουσιαστικά Γ’ κλίσης (διπλόθεμα)
• Ανώμαλα ουσιαστικά
• Επίθετα Γ’ κλίσης (φωνηεντόληκτα, αφωνόληκτα και ενρινόληκτα). Κλίση μετοχών
• Ανώμαλα παραθετικά επιθέτων και επιρρημάτων
• Αντωνυμίες κτητικές
• Κλίση συνηρημένων ρημάτων σε -άω, -έω και -όω. Σχηματισμός των άλλων χρόνων
• Αόριστος Β’
• Παθητικός Μέλλοντας Α’ και Παθητικός Αόριστος Α’
• Ρήματα υγρόληκτα και ενρινόληκτα. Σχηματισμός Μέλλοντα και Αορίστου
• Σχηματισμός Μέλλοντα των σε -ίζω ρημάτων
• Σχηματισμός συντελικών χρόνων αφωνόληκτων ρημάτων.

β) Συντακτικά φαινόμενα

• Κατηγορούμενο. Γενική κατηγορηματική. Επιρρηματικό και προληπτικό κατηγορούμενο
• Αντικείμενο άμεσο και έμμεσο. Σύστοιχο αντικείμενο. Κατηγορούμενο του αντικειμένου
• Απαρέμφατο έναρθρο και άναρθρο. Απρόσωπη σύνταξη
• Μετοχές: κατηγορηματική και επιρρηματική. Συνημμένη και απόλυτη

• Β’ όρος σύγκρισης
• Ομοιόπτωτοι Ετερόπτωτοι ονοματικοί προσδιορισμοί
• Επιρρηματικοί προσδιορισμοί (εμπρόθετοι, πλάγιες πτώσεις)
• Παρατακτική Υποτακτική σύνδεση
• Δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις (είδος, εκφορά, λειτουργία)
• Δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις (είδος)
• Υποθετικοί λόγοι (εντοπισμός υπόθεσης απόδοσης).

Β) ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ –

Α’ ΤΑΞΗ

ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Για τη διδασκαλία του μαθήματος της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας στην Α’ τάξη του Εσπερινού Γενικού Λυκείου, αξιοποιούνται:

• Tο εγχειρίδιο της Α’ Λυκείου Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι (Ξενοφών, Θουκυδίδης) των Κ. Διαλησμά, Α. Δρουκόπουλου, Ε. Κουτρουμπέλη, Γ. Χρυσάφη
• Το Βιβλίο Μαθητή Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι: Κείμενα με παράλληλες μεταφράσεις

Ως βιβλία αναφοράς αξιοποιούνται:

• H Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής (Γυμνασίου-Λυκείου) του Μ. Οικονόμου
• Το Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής (Α’ , Β’, Γ’ Λυκείου) του Α.Β. Μουμτζάκη

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Η διδασκαλία να ξεκινήσει από το κείμενο του Θουκυδίδη και να ακολουθήσει η διδασκαλία του κειμένου του Ξενοφώντα, για να υπάρχει ιστορική συνέχεια, έτσι ώστε να γίνονται κατανοητά τα γεγονότα από τους μαθητές και τις μαθήτριες.

Ως εξεταστέα ύλη ορίζεται η παρακάτω από το εγχειρίδιο Αρχαίοι Έλληνες Ιστοριογράφοι (Ξενοφών, Θουκυδίδης) των Κ. Διαλησμά, Α. Δρουκόπουλου, Ε. Κουτρουμπέλη, Γ. Χρυσάφη:

1. Εισαγωγή

α) Κεφάλαιο Β’: ΘουκυδίδηςΌλόρου Άλιμούσιος (1. Η ζωή του 2. Το έργο του. Ενδιαφέροντα και ιδέες Μέθοδος Η δομή του έργου. Ο χρόνος της σύνθεσής του Γλώσσα και ύφος)

β) Κεφάλαιο Γ’: Ξενοφών Γρύλλου Έρχιεύς (1. Η ζωή του 2. Το έργο του. Ενδιαφέροντα και ιδέες).

1. Κείμενα

α) Θουκυδίδης, Ίστορίαι, Βιβλίο 3ο, με βασικό θεματικό πυρήνα:

Ισχύς και δίκαιο, η «ηθική» του πολέμου

β) Ξενοφών, Έλληνικά, Βιβλίο 2ο, με βασικό θεματικό πυρήνα:

Στρατιωτική υπεροχή και πολιτική κυριαρχία

Στην Α’ Λυκείου οι μαθητές και οι μαθήτριες θα προσεγγίσουν και θα εμβαθύνουν, στο πλαίσιο της δομολειτουργικής προσέγγισης των πρωτότυπων κειμένων και σε άμεσο συσχετισμό με αυτά (κειμενοκεντρική προσέγγιση), στα εξής γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα:

α) Γραμματικά φαινόμενα

• Φωνηεντόληκτα ουσιαστικά Γ’ κλίσης (μονόθεμα)
• Φωνηεντόληκτα ουσιαστικά Γ’ κλίσης (διπλόθεμα)
• Υγρόληκτα ουσιαστικά Γ’ κλίσης (διπλόθεμα)
• Ανώμαλα ουσιαστικά
• Επίθετα Γ’ κλίσης (φωνηεντόληκτα, αφωνόληκτα και ενρινόληκτα). Κλίση μετοχών
• Ανώμαλα παραθετικά επιθέτων και επιρρημάτων
• Αντωνυμίες κτητικές
• Κλίση συνηρημένων ρημάτων σε -άω, -έω και -όω. Σχηματισμός των άλλων χρόνων
• Αόριστος Β’
• Παθητικός Μέλλοντας Α’ και Παθητικός Αόριστος Α’
• Ρήματα υγρόληκτα και ενρινόληκτα. Σχηματισμός Μέλλοντα και Αορίστου
• Σχηματισμός Μέλλοντα των σε -ίζω ρημάτων
• Σχηματισμός συντελικών χρόνων αφωνόληκτων ρημάτων.

β) Συντακτικά φαινόμενα

• Κατηγορούμενο. Γενική κατηγορηματική. Επιρρηματικό και προληπτικό κατηγορούμενο
• Αντικείμενο άμεσο και έμμεσο. Σύστοιχο αντικείμενο. Κατηγορούμενο του αντικειμένου
• Απαρέμφατο έναρθρο και άναρθρο. Απρόσωπη σύνταξη
• Μετοχές: κατηγορηματική και επιρρηματική. Συνημμένη και απόλυτη
• Β’ όρος σύγκρισης
• Ομοιόπτωτοι Ετερόπτωτοι ονοματικοί προσδιορισμοί
• Επιρρηματικοί προσδιορισμοί (εμπρόθετοι, πλάγιες πτώσεις)
• Παρατακτική Υποτακτική σύνδεση
• Δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις (είδος, εκφορά, λειτουργία)
• Δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις (είδος)
• Υποθετικοί λόγοι (εντοπισμός υπόθεσης απόδοσης).

Γ) ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Β’ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Για τη διδασκαλία του μαθήματος της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας στη Β’ τάξη του Ημερήσιου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου (Ομάδα Προσανατολισμού) θα χρησιμοποιηθούν:

• Ρητορικά Κείμενα Β’ Λυκείου των Κ. Δάλκου, Χ. Δάλκου, Γ. Μανουσόπουλου κ.ά.

Ως βιβλία αναφοράς αξιοποιούνται:

• Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής (Α’ , Β’, Γ’ Λυκείου) του Α.Β. Μουμτζάκη,
• Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής (Γυμνασίου-Λυκείου) του Μ. Οικονόμου.

Ως εξεταστέα ύλη ορίζεται:

Ι. Από το βιβλίο Ρητορικά Κείμενα Β’ Λυκείου των Κ. Δάλκου, Χ. Δάλκου, Γ. Μανουσόπουλου κ.ά.:

α) Εισαγωγή: 1. Η ρητορική στην Αρχαία Ελλάδα: Α’. Η φυσική ρητορεία Β’. Η γέννηση της συστηματικής ρητορείας Γ’. Ρητορεία και σοφιστική Ε’. Τα είδη του αττικού ρητορικού λόγου ΣΤ’. Τα μέρη του ρητορικού λόγου. 2. Ο Βίος του Λυσία Tο έργο του Λυσία Η αξία του έργου. 3. Λυσίου Υπέρ Μαντιθέου. Εισαγωγή.

β) Κείμενο: Λυσίου Υπέρ Μαντιθέου. Ολόκληρος ο λόγος, πλην των παραγράφων 14-17.

ΙΙ. Αδίδακτο κείμενο

1. ΚΕΙΜΕΝΟ

Αδίδακτο πεζό κείμενο αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων της αττικής διαλέκτου.

2. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ

Τα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα που περιλαμβάνονται στην εξεταστέα ύλη του μαθήματος της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας της Α’ τάξης Ημερήσιου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου.

Δ) ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Γ’ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Όπως καθορίζεται στην υπό στοιχεία 85065/Δ2/ 10-07-2025 (Β’ 3685) υπουργική απόφαση.

Εξεταστέα ύλη Αρχαίων ΓΕΛ 2025-2026 ανακοινώθηκε με την υπ’ αριθμ. 105293/Δ2 Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 4741 Τεύχος Β 4 Σεπτεμβρίου 2025) έχοντας ως θέμα:

Καθορισμός εξεταστέας ύλης για τα μαθήματα των Α’, Β’ και Γ’ τάξεων Γενικού Λυκείου που εξετάζονται γραπτώς στις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις για το σχολικό έτος 2025-2026

που βρίσκεται στον  υπερσύνδεσμο:

https://drive.google.com/file/d/1HLSHJjHNnVPC-MWAFlMoWE2I0E-3hC-3/view?usp=sharing